no-script

W obliczu wprowadzonych zmian podatkowych przedsiębiorcy stoją przed nowym wyzwaniem, jakim jest wybór najkorzystniejszej formy opodatkowania. Nowy Ład znacząco wpłynął na opłacalność poszczególnych form rozliczeń. Pod wieloma względami podatek dochodowy w naszym kraju został wręcz zrewolucjonizowany. Jakie formy opodatkowania działalności gospodarczej mamy w Polsce? Jaka forma opodatkowania jest optymalna? Do kiedy możemy dokonać zmiany formy prawnej? Czy to prawda, że opłacalne stało się rozliczanie w formie karty podatkowej? W niniejszym artykule odpowiemy na najczęściej zadawane pytania w tej dziedzinie.

1. Formy opodatkowania działalności gospodarczej — cztery rodzaje

W Polskim systemie podatkowym wyróżniamy trzy podstawowe formy opodatkowania działalności gospodarczej:

  • podatek liniowy,
  • skala podatkowa (na zasadach ogólnych),
  • ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.

Do końca ubiegłego roku, do powyższej listy można było zaliczyć kartę podatkową. Skorzystać z niej mogą jedynie podmioty, które kontynuują rozliczanie się w tej formie. Obecnie karta podatkowa została wyłączona dla nowych podatników.

2. Czy opłacalny jest wybór opodatkowania na zasadach ogólnych?

Skala podatkowa to podstawowa forma opodatkowania działalności gospodarczej. W tym przypadku, nie ma obowiązku jej zgłaszania. Działalność jest automatycznie opodatkowana na zasadach ogólnych. W skali podatkowej wyróżniamy dwie stawki podatku – 17% i 32%.

Opodatkowaniu podlega dochód tj. uzyskane przychody pomniejszamy o koszty uzyskania przychodów.

 Specjaliści w Altera przygotowali szczegółowy artykuł o najważniejszych zagadnieniach na temat opodatkowania na zasadach ogólnych. Zobacz tutaj: https://altera.co/zasady-ogolne-czyli-skala-podatkowa-formy-opodatkowania-1-4/.

Od stycznia 2022 r. wprowadzono nową skalę podatkową. Zgodnie z art. 27 ustawy o PIT uległ podwyższeniu II próg podatkowy do kwoty 120000,00 zł. W ubiegłym roku była to kwota 85528,00 zł. 

Podatnikowi, któremu dochody nie przekroczą kwoty 120000,00 zł zostanie naliczony podatek w wysokości 17% (17% – kwota zmniejszająca podatek 5100,00 zł), natomiast jeśli przekroczą – 32% (15300,00 zł + 32% nadwyżki ponad 120000,00 zł). Bardzo ważną rolę odgrywają też koszty uzyskania przychodu w działalności gospodarczej.

Czy opłacalny jest wybór opodatkowania na zasadach ogólnych

Przykładem może być podatnik, który w skali roku uzyskał dochód w wysokości 160000,00 zł:

  • wysokość podatku w I progu: 120000,00 zł * 17% – 5100,00 zł = 15300,00 zł
  • wysokość podatku w II progu: 40000,00 zł (160000,00 zł – 120000,00 zł) * 32% = 12800,00 zł.
  • łączna wysokość podatku: 15300,00 zł + 12800,00 zł = 28100,00 zł.

Podatnicy posiadający możliwość rozliczania się na zasadach ogólnych mogą skorzystać z kwoty wolnej od podatku. W 2021 r. kwota wolna wynosi 30000,00 zł. Dotychczas wynosiła 8000,00 zł. Reasumując, na kwocie wolnej zyskają podatnicy o niskich dochodach, a podatnicy osiągający dochody powyżej II progu będą musieli zapłacić podatek od nadwyżki.

Kolejną zmianą wprowadzoną przez Polski Ład w przypadku rozliczania się w ten sposób jest wprowadzenie ulgi dla klasy średniej. Ulga jest dostępna dla podatników osiągających przychody z tytułu umowy o pracę lub pozarolniczej działalności gospodarczej. Jest zarezerwowana wyłącznie dla rozliczających się według zasad ogólnych.

Pomijając nową ulgę dla klasy średniej, podatnik może skorzystać z pozostałych odliczeń takich jak ulga na dziecko czy ulga rehabilitacyjna. Pełna lista ulg zamieszona jest na rządowej stronie gov.pl. Tylko w przypadku skali podatkowej możemy skorzystać z wachlarza różnych ulg do odliczenia, a także rozliczyć się wspólnie z małżonkiem. Rozliczenie się z małżonkiem może być dobrym sposobem na obniżenie podatku, w przypadku, gdy małżonek nie osiąga dochodów.

W 2022 r. składka zdrowotna również uległa zmianie. Składka wynosi 9% podstawy wymiaru składki. Wymiar podstawy składki zdrowotnej liczony jest od dochodu. Ponadto, warto pamiętać, że od bieżącego roku nie ma możliwości odliczenia jej od podatku, a także zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.

Forma opodatkowania na zasadach ogólnych dostępna jest również dla spółek transparentnych podatkowo, czyli takich, które rozliczają się podatkiem od osób fizycznych.

Do spółek transparentnych zaliczamy:

  • spółkę jawną,
  • spółkę partnerską,
  • spółki cywilną.

Jeżeli podatnik prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, a dodatkowo jest wspólnikiem na przykład w spółce cywilnej, może wybrać formę prawną jaką jest skala podatkowa lub opodatkować na różnych zasadach określonych w wiążących aktach prawnych. Jedną formę działalności gospodarczej można rozliczyć metodami ogólnymi, a drugą podatkiem liniowym.

W sytuacji, gdy podatnik posiada kilka działalności o różnych formach prawnych, najlepszym rozwiązaniem będzie opodatkować spółki skalą podatkową. Dzięki temu na koniec roku podatnik będzie musiał złożyć tylko jedno zeznanie roczne – formularz PIT-36 + załącznik PIT/B.

Wybór formy opodatkowania jaką jest skala podatkowa może być korzystnym wyborem. Jest to najczęściej wybierana forma rozliczenia. Skala podatkowa pozwala skorzystać z szeregu różnych ulg, rozliczyć się z małżonkiem czy też rozliczyć stratę w kolejnych latach. Wydaje się atrakcyjnym rozwiązaniem dla podatników najmniej zarabiających.

Do spółek transparentnych zaliczamy

3. Podatek liniowy jako forma opodatkowania — najważniejsze informacje

Podatek liniowy w odróżnieniu do skali podatkowej charakteryzuje się stałą stawką podatku w wysokości 19%. Wysokość dochodu nie wpływa na wysokość podatku, bowiem podatek rozliczany jest w tej samej wysokości. 

Opodatkowanie podatkiem liniowym jest najkorzystniejszą formą dla zamożnych przedsiębiorców. Opodatkowaniu podlega dochód pomniejszony o koszty uzyskania przychodów. W tym artykule zebraliśmy najistotniejsze informacje dotyczące podatku liniowego: https://altera.co/podatek-liniowy-formy-opodatkowania-2-4/.

Od stycznia 2022 r. składka na ubezpieczenie zdrowotne w formie opodatkowania podatkiem liniowym dla indywidualnych przedsiębiorców wynosi 4,9%. Podstawą wymiaru składki zdrowotnej jest dochód. Zmieniły się też zasady definiujące ubezpieczenia społeczne.

W przypadku, gdy podatnik ponosi stratę lub osiąga dochód poniżej minimalnego wynagrodzenia (minimalne wynagrodzenie w 2022 r. to 3010,00 zł) ma obowiązek zapłacić składkę zdrowotną w wysokości 270,90 zł. Kwota ta jest zarezerwowana dla dochodów od 0,00 zł do 5510,00 zł. Powyżej 5510,00 zł opłaca się składkę zdrowotną na poziomie 4,9%.

Forma opodatkowania podatkiem liniowym uniemożliwia skorzystanie z ulg. Nie odliczymy ulgi na dziecko ani nie rozliczymy się z małżonkiem tak jak w przypadku skali podatkowej. W podatku linowym również nie ma możliwości skorzystania z kwoty wolnej od podatku. Niezależnie od wysokości dochodu, podatnik winny jest rozliczać się z Urzędem Skarbowym.

4. Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych — opłacalność tej formy opodatkowania

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych jest uproszczoną formą opodatkowania działalności gospodarczej, Możliwy jest dla wybranych grup przedsiębiorców. Podatek dochodowy opłacany jest od przychodu według odpowiednich stawek pomniejszone o składki ZUS. Opodatkowanie polecane głównie podmiotom nieponoszących zbyt wysokich wydatków. Więcej na ten temat znajdziesz tutaj: https://altera.co/ryczalt-formy-opodatkowania-3-4/.

W przypadku ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych mają podatnicy, których przychody nie przekroczyły 2000000,00 euro w 2021 r. Niezależnie czy rozliczają się miesięcznie czy kwartalnie. Z tego limitu wyłączeni są nowi podatnicy, rozpoczynający działalność.

Sprawdź Starter dla firm

Od 2022 r. zostały wprowadzone nowe stawki ryczałtu przychodów ewidencjonowanych. Lista poszczególnych stawek ujęto w art. 12 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym. Stawki wynoszą od 2% do 17 % w zależności od wybranej działalności.

Na zryczałtowanym podatku dochodowym mogą teraz rozliczać się osoby prowadzące działalność gospodarczą w zakresie wolnych zawodów oraz prowadzących lombardy. Dla kogo jeszcze jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych? Z pełną listą działalności można zapoznać się w załączniku nr 2 do ustawy o PIT. Już dziś można jednak stwierdzić, że nowe przepisy na pewno sprawią, że o zryczałtowanym podatku dochodowym zacznie myśleć wiele mniejszych firm.

Istotną zmianą jest również wysokość składki zdrowotnej. W 2022 r. składka zdrowotna wynosi 9%.

Podstawa jej wymiaru wyniesie:

  • 60% przeciętnego wynagrodzenia według GUS przy przychodach rocznych nieprzekraczających 60000 zł,
  • 100% przeciętnego wynagrodzenia według GUS przy przychodach rocznych w przedziale ponad 60000 zł do 300000 zł,
  • 180% przeciętnego wynagrodzenia według GUS przy przychodach rocznych przekraczających 300000 zł.

Warto wspomnieć, że nie odliczymy już składki zdrowotnej od podatku. Ta możliwość została wyłączona w ramach Polskiego Ładu.

Opodatkowanie ryczałtem do tej pory nie cieszyło się popularnością wśród przedsiębiorców. Wprowadzenie nowych, niższych stawek podatkowych, a także naliczanie podatku od przychodów spowodowało znaczne zainteresowanie taką formą rozliczenia. Warto pamiętać, że w ryczałcie nie odliczymy ulgi na dziecko, ani nie rozliczymy się z małżonkiem. 

5. Wybór formy opodatkowania – karta podatkowa

UWAGA! Od 2022 roku nowi przedsiębiorcy nie mogą już wybrać tej formy opodatkowania. Będą mogły z niej skorzystać tylko osoby, które rozliczały się w ten sposób w 2021 roku. Jeżeli z niej zrezygnują, nie będą mogli z niej skorzystać ponownie.

Jedną z form opodatkowania jest Karta podatkowa. Charakteryzuje się naliczaniem podatku o stałej wysokości, niezależnie od osiąganego przychodu. Ponadto, dostępna jest dla przedsiębiorców indywidualnych, jak i wspólników spółki cywilnej. Warto wiedzieć też, jak obliczana jest suma przychodów spółki. Wiele ciekawych informacji znajdziesz tutaj: https://altera.co/karta-podatkowa-formy-opodatkowania-4-4/.

Samodzielne naliczenie podatku przez płatnika nie jest możliwe, ze względu na to, że na wysokość podatku ma wpływ wiele czynników.

Wybór formy opodatkowania

Wysokość podatku, gdy rozliczamy się w formie karty podatkowej zależy od:

  • rodzaju wykonywanej działalności,
  • liczby mieszkańców gminy tj. w miejscowości, w której zamieszkują,
  • liczby pracowników.

Podatnicy, którzy zdecydują się na rozliczanie w formie karty podatkowej nie są zobowiązani do składania deklaracji podatkowych, naliczania podatków, a także do prowadzenia księgowości.

Istotną zmianą wprowadzoną od stycznia 2021 r. jest to, że z rozliczenia Kartą podatkową mogą korzystać tylko przedsiębiorcy, którzy dotychczas rozliczali się na tej zasadzie i kontynuują w roku bieżącym. Przedsiębiorcy rozpoczynający działalność nie mogą już skorzystać z tej formy opodatkowania.

Kolejno, od stycznia 2022 r. przedsiębiorcy rozliczający się w formie karty podatkowej opłacają składkę zdrowotną w wysokości 9%. Podstawą jest minimalne wynagrodzenie za pracę w 2022 r. Minimalne wynagrodzenie za pracę w 2022 r. wynosi 3010,00 zł. Łączna składka zdrowotna wynosi 270,90 zł.

Niewątpliwie, ta forma opodatkowania może wydawać się korzystnym wyborem dla małych firm. Niestety, nie każdy może z niej skorzystać i nie jest pozbawiona wad. Warto jednak wiedzieć o tym, że rozliczanie się w formie karty podatkowej nie dopuszcza możliwości zastosowania ulg, czy też rozliczania się wspólnie z małżonkiem.

6. Co brać pod uwagę wybierając formę opodatkowania?

Podatnik, chcąc wybrać optymalną formę opodatkowania, musi wziąć pod uwagę szereg czynników jak:

  • wysokość przychodów/dochodów w skali roku,
  • wysokość podatku,
  • wysokość składki zdrowotnej.

Przed wyborem formy opodatkowania warto zastanowić się i gruntownie przeanalizować jakie wydatki będą ponoszone w ramach prowadzonej działalności. W sytuacji, gdy przedsiębiorca będzie ponosił znaczne wydatki np. związane z zakupem towarów, to nie powinien wybierać takiej formy opodatkowania, gdzie nie ma możliwości odliczenia kosztów uzyskania przychodów.

Przykładowo wybierając ryczał ze względu na atrakcyjną stawkę podatku, zapłacimy podatek w wyższej kwocie, ze względu na niemożność odliczenia kosztów uzyskania przychodów. Kwestią wartą przeanalizowania jest również składka zdrowotna, zwłaszcza że od nowego roku nie ma możliwości odliczenia jej od podatku.

Wybór opodatkowania działalności nie jest prostą sprawą, wymaga specjalistycznej wiedzy. W Altera świadczymy profesjonalne usługi doradcze. Zapoznaj się z naszymi usługami: https://altera.co/uslugi/.

7. Wady i zalety poszczególnych form opodatkowania – porównanie

Żadna z dostępnych form opodatkowania nie jest idealna. Każda z nich jest mniej lub korzystniejsza. Poniżej przedstawiamy zestawienie zalet i wad, jakie „oferują nam” poszczególne formy opodatkowania.

Wady i zalety poszczególnych form opodatkowania

Zalety skali podatkowej to:

  • możliwość odliczenia różnego rodzaju ulg podatkowych,
  • możliwość odliczenia ulgi dla klasy średniej,
  • możliwość skorzystania z kwoty wolnej od podatku (30000,00 zł),
  • możliwość odliczenia kosztów uzyskania przychodów,
  • możliwość rozliczenia się wspólnie z małżonkiem,
  • możliwość rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dziecko.

Do wad należą:

  • podatnik, który przekroczy II próg płaci podatek w wysokości 32% od nadwyżki powyżej 120000,00 zł,
  • podatnik ma obowiązek prowadzić księgę przychodów i rozchodów lub księgę rachunkową.

Podatek liniowy ma takie zalety, jak:

  • prosty i przystępny sposób wyliczenia podatku,
  • możliwość odliczenia kosztów podatkowych,
  • stała stawka podatku,
  • nie trzeba pamiętać o progach podatkowych czy kwocie wolnej.

Do wad podatku liniowego możemy zaliczyć:

  • brak możliwości skorzystania z ulg podatkowych,
  • brak możliwości rozliczenia się wspólnie z małżonkiem,
  • brak możliwości rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dziecko,
  • brak kwoty wolnej od podatku,
  • podatnik ma obowiązek prowadzić księgę przychodów i rozchodów lub księgę rachunkową.

W ryczałcie ewidencjonowanym od przychodów na korzyść przemawia:

  • podatnik ma możliwość skorzystania z niskich stawek podatku od 2% do 17% w zależności od wybranej branży,
  • możliwość prowadzenia uproszczonej ewidencji przychodów,
  • podatnik nie ma w obowiązku składania zeznań czy deklaracji podatkowych.

Wadami ryczałtu są:

  • możliwość korzystania z ryczałtu mają wybrane działalności zamieszczone w ustawie,
  • podstawą naliczenia podatku jest przychód, a nie dochód,
  • brak możliwości rozliczenia się z małżonkiem,
  • brak możliwości rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dziecko,
  • obowiązek prowadzenia karty przychodów, w przypadku zatrudniania pracowników,
  • obowiązek prowadzenia wykazu środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

Wybierając formę opodatkowania, skorzystaj też z naszych kalkulatorów: Skorzystaj z naszych kalkulatorów dla przedsiębiorców! – Altera. 

8. Jak wygląda zgłoszenie i zmiana formy opodatkowania — przydatne terminy

Przedsiębiorca rozpoczynający lub kontynuujący działalność gospodarczą ma prawo do zmiany formy opodatkowania. W tym celu składa oświadczenie o wyborze formy opodatkowania. Rezygnacji dokonuje się poprzez zaprzestanie stosowania obecnego opodatkowania i wybranie nowego. Rejestracja odbywa się na druku CEIDG-1.

Sprawdź Starter dla firm

Podatnik ma do wyboru kilka możliwości zgłoszenia:

    • zmienić formę opodatkowania online w formularzu elektronicznym na stronie internetowej CEIDG,
    • złożyć wniosek za pomocą elektronicznej platformy usług administracji publicznej,
    • udać się do danego Urzędu Miasta/Gminy bądź
    • wysłać wniosek za pośrednictwem listu poleconego do Urzędu Miasta/Gminy,
    • podatnik ma też prawo zwrócić się do naczelnika urzędu skarbowego na piśmie, by uzyskać odpowiedzi na pytania, gdyby te pojawiły się przed wysłaniem zgłoszenia i zmiany formy opodatkowania. Zapytania można też zgłaszać na adres poczty elektronicznej podanej na stronie właściwego dla lokalizacji firmy urzędu i miejsca zamieszkania podatnika.

    Podatnik po złożeniu wniosku może się zastanawiać jak sprawdzić formę opodatkowania w CEIDG. Dlatego też, po złożeniu wniosku do CEIDG może sprawdzić czy przesłane dane są prawidłowe i czy zostały przekazane do Urzędu. Może to zrobić za pośrednictwem Konta Przedsiębiorcy: https://www.biznes.gov.pl/pl/portal/001420.

    Do konta można zalogować się dzięki profilowi zaufanemu. Po zalogowaniu należy otworzyć zakładkę „Moja firma”, a następnie „Wnioski”. Status „przetworzony poprawnie” oznacza, że wniosek został przyjęty i przekazany do odpowiedniej instytucji.

    Kiedy można dokonać zmiany formy opodatkowania? Zgodnie z ustawą o PIT należy zgłosić ją w terminie:

    • do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym został osiągnięty pierwszy przychód z tego tytułu w roku podatkowy bądź do końca roku podatkowego, jeżeli pierwszy taki przychód został osiągnięty w grudniu tego roku podatkowego. Termin dotyczy skorzystania w formie podatku liniowego lub ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych,
    • przed rozpoczęciem działalności bądź do 20 stycznia roku podatkowego (formularz PIT-16). Termin dotyczy podatnika dotychczas rozliczającego się na zasadach Karty Podatkowej.

    Dla przedsiębiorców rozpoczynających działalność w trakcie roku obowiązuje termin do dnia złożenia wniosku CEIDG-1. Jeżeli podatnik spóźni się z wyborem, automatycznie zostanie opodatkowany na zasadach ogólnych i będzie musiał zaczekać ze zmianą formy opodatkowania. W przypadku, gdy podatnik kontynuuje rozliczanie się na tych samych zasadach, nie ma to znaczenia. Podatnik nie ma w obowiązku poinformować o tym wskazany Urząd Skarbowy.

    Podsumowując, wybór formy opodatkowania działalności gospodarczej nie jest ani prosty, ani jednoznaczny. Na wybór odpowiedniego opodatkowania nakłada się wiele czynników. Wszystko zależy od osiąganych przychodów, wysokości podatków czy składki zdrowotnej. Każda wykonywana działalność powinna być rozpatrywana indywidualnie.

    Niestety, większość przedsiębiorców nie posiada rozległej wiedzy podatkowej i często gubi się w gąszczu przepisów prawnych. Trudno się temu dziwić, formy opodatkowania i przepisy je regulujące, budzą sporo wątpliwości. Dlatego też, wraz ze wzrostem firmy coraz częściej decydują się na korzystanie nie tylko z usług księgowych, podatkowych, ale również prawniczych. Niewątpliwie, dzięki temu wśród przedsiębiorców wzrasta poczucie bezpieczeństwa prowadzenia działalności.

    Pobierz bezpłatnego e-booka!

    Dobierz najlepszą formę prawną dla swojej firmy!

    Nie wiesz która forma opodatkowania będzie dla Ciebie najlepsza?

    Sprawdź nasze inne artykuły

    Aktualizacja 2.15.0

    Aktualizacja 2.15.0

    Wprowadzamy szereg nowości, przygotowujących aplikację Altera na nowe wyzwania, związane z nadchodzącym obowiązkiem używania z systemu KSEF.